Hakkımızda

İNEGÖL TİCARET VE SANAYİ ODASI TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ

İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezinin Amaçları ve Faaliyetleri Nelerdir?

Hukuk uyuşmazlıklarının çözümünde alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının önemi giderek artmıştır. Bireylerin adalete ulaşmasının önündeki engellerin kaldırılması ve yargının işlevselliğinin artırılması amacıyla alınan tedbirlerden en etkilisi alternatif uyuşmazlık çözümüdür. Ülkemizde, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla kurulan İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi (İTSOTAM), 2021 yılında çalışmalarına başlamıştır. İTSOTAM, Arabulucular ve Hakemler için Etik Kuralları benimseyerek, bünyesinde kayıtlı bulunan eğitimli ve yetkin arabulucu ve hakemlerin etik kurallara uygun şekilde uyuşmazlık çözüm hizmeti vermesini sağlamaktadır. Merkezin amaçları şunlardır:

Ticaret ve iş hukuku uyuşmazlıklarında alternatif uyuşmazlık çözüm hizmeti vermek, alternatif uyuşmazlık çözüm kuralları ve örnek alternatif uyuşmazlık çözüm şartları hazırlamak, arabulucular ve hakemler için etik kurallar oluşturmak ve bu kurallara uyulmasını gözetmek,
Arabulucu ve hakem listeleri tutmak, ihtiyaç duyulduğunda uyuşmazlığa düşmüş olan kişileri uzlaştırmak ve uzlaşma sağlanmayan uyuşmazlıklar için hakem temin etmek,
Alternatif uyuşmazlık çözümü hakkında bilimsel araştırma ve incelemeler yapmak,
Alternatif uyuşmazlık çözümüyle ilgili olarak konferans, seminer, panel ve sempozyumlar düzenlemek ve bu tür toplantılara katılmak,
Alternatif uyuşmazlık çözümü alanında mukayeseli hukuktaki ve özellikle Avrupa Birliği Müktesebatındaki gelişmeleri izlemek ve Türk hukukçularına tanıtmak,
Hakem ve arabuluculara meslek içi eğitim vermek, hakem ve arabulucuların çalışmalarını izlemek ve değerlendirmek, hukukçuların müzakere hünerlerini geliştirmesine katkıda bulunmak,
Seminerler, eğitim ve tanıtım programları vasıtasıyla hakem ve arabulucuların alternatif uyuşmazlık çözümü konusunda yetişmesini ve halk arasında alternatif uyuşmazlık çözümüne yönelik bilincin yayılmasını sağlamak,
Alternatif uyuşmazlık çözümü alanındaki yayınları ve monografik çalışmaları teşvik etmek, yabancı dildeki eserleri Türkçe’ye çevirtmek ve yayınlatmak,
Alternatif uyuşmazlık çözümünün her alanda ve özellikle hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuğun gelişmesine yardımcı olmak,
Alternatif uyuşmazlık çözümünün gelişmesi için resmi ve özel, yerli ve yabancı kuruluşlarla, barolarla ve benzer merkezlerle işbirliği yapmak ve ortak etkinlikler düzenlemek.

Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Nedir?

Alternatif uyuşmazlık çözümü, dava yoluna alternatif olarak bulunan uyuşmazlık çözüm yollarıdır. Alternatif uyuşmazlık çözümü, uyuşmazlığa düşmüş olan kişilerin, bu uyuşmazlıklarını dava açmaya gerek kalmadan çözmelerine yardımcı olmak için oluşturulmuş yöntemleri ifade eder.

Bir uyuşmazlığın tarafları alternatif uyuşmazlık çözümüne başvurduklarında, tarafsız kişiler listesinden seçilecek tarafsız bir kişinin, aralarındaki uyuşmazlığı çözmek için kendilerine yardımcı olmasına karar vermişler demektir. Alternatif uyuşmazlık çözümü konusunda çalışan tarafsız kişiler, tahkim ve arabuluculuk konusunda uzmandırlar.

Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Neden Tercih Edilir?

Alternatif uyuşmazlık çözümünün tercih edilmesinin nedeni, dava yoluna nazaran, uyuşmazlık çözümünde taraflara sunduğu faydalardır. Bu faydalar şöyle sıralanabilir:

1- Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Taraflar Arasında Uzun Süreli İlişkilerin Korunmasını Sağlar

Alternatif uyuşmazlık çözümü, uyuşamazlıkların çözülmesinde dava yolundan daha uygun, verimli ve yapıcıdır. Dava yolu resmî ve mücadeleci bir süreçtir ve bu süreç, taraflar arasındaki husumeti daha da derinleştirir. Dava yolu, gelecekte de birbirleriyle çalışacak olan kişilerin taraf olduğu uyuşmazlıklarda tercih edilmez. Buna karşılık alternatif uyuşmazlık çözümü, tarafların karşılıklı menfaatlerine uygun olan ve her iki tarafın da kazançlı çıkacağı çözümler üretir. Alternatif uyuşmazlık çözümü, uyuşmazlığın tarafları arasında güven ve anlayışı tesis etmekle kalmaz, aynı zamanda mevcut olan gerginliği de azaltır.

Alternatif uyuşmazlık çözümü, tarafların, aralarındaki uyuşmazlığa yüz yüze çözüm bulmalarını sağlar. Dava yolunun bünyesinde bulunan usul kuralları, taraflar arasındaki esnekliği ve müzakere imkânını sınırlar ve böylece, taraflar arasındaki gerginliği artırır. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, tarafların mevcut sorunlar üzerinde tartışarak zaman kaybetmesini önler ve mahkemelerden daha ılımlı çözümler doğurur. Bunun yanında, taraflar arasında devamlılık gösteren bir ilişki olması hâlinde taraflar, yaptıkları anlaşmaya bağlı kalmakta daha fazla duyarlı olur; bu sayede, yapılan sözleşmelerin yerine getirilmesi için tekrar mahkemeye başvurmaya gerek kalmaz.

2- Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Daha Etkili Bir Uyuşmazlık Yönetimi Sağlar

Alternatif uyuşmazlık çözümü, uyuşmazlığın temelindeki sorunların çözülmesinde dava yolundan daha etkilidir. Alternatif uyuşmazlık çözümü, tarafların menfaatlerinin ve gereksinimlerinin daha iyi anlaşılabilmesi için, taraflar arasındaki iletişimin erkenden ve doğrudan kurulmasını sağlayarak, daha tatmin edici çözümler bulunmasını kolaylaştırır.

Alternatif uyuşmazlık çözümü, tarafların, aralarındaki uyuşmazlık üzerinde daha etkili ve daha fazla kontrol gücüne sahip olmasına imkân tanır. Taraflar, mahkemece atanan bir bilirkişi yerine, uyuşmazlık konusuyla ilgili özel ve teknik bilgi almak için kendi bilirkişilerini kullanabilirler. Bunun gibi tarafların, uyuşmazlığı inceleyecek tarafsız kişiyi seçme imkânı da bulunur. Örneğin, uyuşmazlık konusunun özel ve teknik bilgi gerektirmesi hâlinde taraflar, tarafsız kişi olarak bir bilirkişi atayabilirler. Karmaşık sorunlar içeren bazı uyuşmazlıkların çözümü teknik bilgi gerektirir ve mahkemeler bu tür uyuşmazlıkların çözümü için uygun olmayabilir.

Alternatif uyuşmazlık çözümü, taraflara, uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak kuralları seçme fırsatını da sunar. Taraflar, karar verirken esas alınmak üzere, yargılama süreciyle ilgisi olmayan belirli bir hukuk kuralını tercih edebilirler. Ayrıca taraflar, çözüm sürecinin zamanlamasını ve işleyiş hızını da kontrol edebilirler. Uyuşmazlığın çözümüne tarafların katılımı, onların, sonuçta yapılacak anlaşmaya uyma olasılığını artıracaktır.

Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları daha esnek olup, tarafların ihtiyaçlarına ve taleplerine uygun çözümler üretir. Taraflar, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarıyla daha geniş çözüm seçenekleri üretebilirler. Dava yolunda ulaşılabilecek çözümler oldukça sınırlıdır. Mahkeme, uyuşmazlığın özüne temas edemeyebilir ve uygun bir çözüm bulamayabilir. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları çoğu zaman esnek usul kuralları sağlayarak, uyuşmazlık çözüm sürecini dava yoluna nazaran daha elverişli kılar. Bunun yanında, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına gerek dava açılmadan önce, gerek görülmekte olan bir dava sırasında başvurulabilir.

3- Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Zamandan ve Masraflardan Tasarruf Edilmesini Sağlar

Dava yolu, yargılama harç ve giderleri başta olmak üzere çok miktarda masraf yapılmasına yol açar. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları sayesinde uyuşmazlığın çözülmesi için harcanan zaman azaltılabilir, kısa sürede çözüme ulaşılabilir ve bu sayede yargılama giderlerinden tasarruf edilir. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, şirketlerin uyuşmazlık çözümü için yaptıkları masrafları azaltması nedeniyle, bütün dünyada ticarî işletmeler tarafından en çok tercih edilen yöntemlerdir.

4- Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Gizlilik Sağlar

Taraflar bazı uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığın gizli kalmasını ister. Bu durum özellikle, marka hakkına veya patentten doğan haklara tecavüz edilmesi gibi teknik konular ve uyuşmazlığın taraflarının ticari sırlarının yargılamada zarar görme tehlikesinin bulunduğu uyuşmazlıklar için geçerlidir. Günümüze giderek artan medya ilgisi yüzünden, bu tür uyuşmazlıklarda gizliliğin korunması çok güçtür. Dava yolunun alenî olmasına karşılık, alternatif uyuşmazlık çözüm yolları gizlidir ve taraflar için gizliliğin daha fazla korunmasını sağlar.

İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezinde Sunulan Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Nelerdir?

Uygulamada çeşitli alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvurulabilmektedir. Taraflar, hangi alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurmak istediklerine kendileri karar verir. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezinde sunulan temel alternatif uyuşmazlık çözüm yolları şunlardır:

1- Tahkim

Tarafların, bağlayıcı bir karar verecek olan tarafsız kişi (hakem) önünde, iddia ve savunmalarını ileri sürdükleri usuldür. Hakem kararı, mahkeme kararı gibi bağlayıcıdır ve kesinleştikten sonra ilamlı icraya konulabilir.

2- Tarafsız Bilirkişilik

Tarafların avukatlarıyla beraber hazır bulunduğu bir toplantıda, tarafsız bilirkişiyle, uyuşmazlığın konusu ve talepleri hakkında açıklamada bulunduğu usuldür. Tarafsız bilirkişi, uyuşmazlığın taraflarının davadaki güçlü ve zayıf yönleri hakkında bir değerlendirmede bulunur. Anlaşmaya varılamasa bile tarafsız bilirkişi, üzerinde uyuşmazlık bulunan hususların sınırlanmasını sağlayarak, dava aşamasında tahkikatın kısaltılmasını sağlar.

3- Arabuluculuk

Tarafsız bir kişinin (arabulucunun), taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümüne yardımcı olmak amacıyla, taraflar arasındaki iletişimi kolaylaştırdığı ve tarafları uzlaştırdığı bir usuldür. Arabulucu, tarafları bağlayıcı bir karar veremez, tarafları belli bir çözüme uymaları için zorlayamaz

4- Arabuluculuk-Tahkim

Arabuluculuk ve tahkimin birleştirilmesinden oluşan bu usulde, taraflar öncelikle uyuşmazlıklarını arabuluculuğa sunarlar; fakat çözüme ulaşılamazsa, aşılmakta güçlük çekilen sorunlar tahkim yoluyla çözülür.

İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezine Nasıl Başvurulur?

Tahkim veya arabuluculuk talebiyle İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası bünyesinde bulunan Tahkim ve Arabuluculuk Merkezine fiziki veya elektronik ortamda başvurulur. İdari masraflar ile hakem veya arabulucu ücret avansının yatırılmasından sonra İTSOTAM hakem ve arabulucu ataması yapar, dilekçe sekreterya kanalıyla tebliğ edilir ve süreç başlar.

Alternatif Uyuşmazlık Çözümünde Masraflar Nasıl Paylaştırılır?

Alternatif uyuşmazlık çözüm yolunda görev yapan tarafsız kişinin ücretini taraflar öderler. Tarafsız kişinin ücreti, resmi gazetede yayımlanan tarifeyle belirlenir. Kural olarak, alternatif uyuşmazlık çözümüne başvurulmasından doğan masrafların taraflar arasında eşit olarak paylaştırılması gerekir; fakat taraflar, masrafların karşılanması konusunda farklı bir anlaşma yapabilirler.

BAŞKANIN MESAJI